1- آقاي شمقدري آدم نازنيني است. اين را به اعتبار يک ماه همسفر بودن در سفر حج مي گويم. هم اتاق و هم سفره بوديم. در آن سفر دريافتم که ايران را دوست دارد. خيلي دوست دارد. دريافتم که مومن است. خيلي مومن است. دريافتم که نسبت به دولت نهم تعصب دارد. خيلي تعصب دارد. سر اين آخري با هم دعوا داشتيم. تعصب، چشم ها را به روي واقعياتي که مورد پسندش نيست مي بندد. اصلاً کاري مي کند که آدم واقعيت را واقعيت نپندارد. بفهمي نفهمي سر انصاف آدمي هم بلا مي آورد. بد بلايي مي آورد. آدم امور را مصادره به مطلوب مي کند. اين طوري از آدمي رفتارهاي متناقض نما سرمي زند. يک روز يک تنه تا پاي تعطيل سينماي ايران مي رود و حکم مي دهد. يک روز مي شود ناجي سينما. به رئيس جمهور محترم نامه مي نويسد تا فيلمي را از محاق توقيف برهاند. مردانه و شجاعانه مي ايستد. استدلال هاي متين مي کند. حرف هاي پرمغز مي زند. مي گويد خطاي يک نفر را نبايد به حساب يک مجموعه گذاشت، و بالاخره فيلم را با کمک ديگران نجات مي دهد. يک روز براي اليور استون کارگردان امريکايي و سازنده فيلم اسکندر دعوتنامه مي فرستد تا درباره رئيس جمهور محترم مستند بسازد و بزرگ ترين شرطي که برايش معين مي کند خواندن فيلمنامه است، نه معذرت خواهي بابت ساخت فيلم اسکندر. و يک روز به هياتي که نقشي در ساخت اين فيلم يا فيلم هاي ضدايراني ديگر نداشته تکليف مي کند که بابت خطاي ديگران عذرخواهي کند. دليل اين همه تناقض نمايي چيست؟ چرا روزها دکتر جکيليم و شب ها مستر هايد؟ جز آنکه اگر منشاء صدور حرکتي اتاق هاي فرمان در دولت باشد يقيناً خوب است. و اگر همان حرکت از جايي ديگر آغاز شده باشد بد. فرمايشات آقاي شمقدري درباره سفر اعضاي آکادمي به ايران به رغم تاکيد ايشان بر رعايت مهمان نوازي، جو ناخوشايندي را به وجود آورد که با آداب مهمان نوازي منافات دارد. ايشان بهتر از هر کسي مي دانند مقامات مسوول در وزارت ارشاد دولت محترم از سفر هيات مطلع بوده اند. ماه ها طول کشيده تا وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات پس از تحقيقات لازم موافقت خود را با سفر اعلام کرده و ويزاي سفر براي اعضاي هيات صادر کرده اند، و هيچ يک از نهادهاي دولتي ذي صلاح نيز شرطي براي سفر تعيين نکرده اند.

2- دستيار خانم هيلاري کلينتون در وزارت امور خارجه امريکا سفر اعضاي آکادمي را به ايران محکوم کرده و ايده سفر را اساساً نامناسب ارزيابي کرده است. روزنامه لس آنجلس تايمز نيز اعضاي هيات را به خاطر سفر به ايران تقبيح کرده و بانکي که خانم آلفرد وودار هنرپيشه سياهپوست عضو هيات در آن حساب دارد، حساب بانکي ايشان را به بهانه سفر به ايران مسدود کرده است. در ايران هم که از چپ و راست، اتهاماتي عليه اعضاي هيات اقامه شده است. چه هنگامه عجيبي است؛ نه در مسجد گذارندم که رند است/ نه در ميخانه کاين خمار خام است

3- سفر اين هيات اگر در منظره کلي خود ديده شود، گام اول از برنامه بزرگي است که خانه سينما براي تبادل تجربه، امکان سرمايه گذاري مشترک، ارتقاي تکنولوژيک و راه گشودن به بازارهاي تازه براي سينماي ايران تدارک ديده است.

هيات هاي ديگري از ساير کشورهاي جهان به خصوص از قاره کهن آسيا به ايران خواهند آمد. هم اکنون مديرعامل خانه سينما با همکاري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و مجمع مجالس آسيايي در تدارک برنامه ريزي براي تشکيل اتحاديه هاي صنفي آسيايي است. سينماي ايران بزرگ است. در سراسر جهان محترم شمرده مي شود. اين سينما حق دارد تنها به نمايش فيلم هايش در اين يا آن جشنواره بسنده نکند. فيلم هاي ايراني به عنوان سفيران فرهنگي کشور بايد در سينماهاي ديگر کشورها به نمايش درآيند و مردم جهان را با فرهنگ و شيوه زندگي ايراني آشنا کنند.

4- برخلاف نظر جناب آقاي آرش خوشخو در همين ستون که روز پنجشنبه به چاپ رسيده بود، ميزبانان اعضاي آکادمي اسکار از اين سفر ذوق زده نبودند. براي برخورد و مذاکره برابر از اعتماد به نفس لازم برخوردار بودند. جلسات هم انديشي برگزارشده في الواقع هم انديشي بودند نه سمينارهاي آموزشي. امريکايي ها همان قدر که گفتند، از همکاران ايراني خود شنودند تا هر دو طرف نسبت به واقعيت هاي کار سينما در دو کشور واقف شوند. فيلم هاي ايراني به نمايش درآمده براي مهمانان به خصوص فيلم «درباره الي» تحسين و اعجاب اعضاي هيات آکادمي را برانگيخت چنان که در گفت وگو با تهيه کننده و کارگردان فيلم، خواهان نمايش عمومي فيلم در امريکا شدند.

5- دانشگاه ها نهادهاي مستقل هستند. از همين روست که رئيس جمهور محترم به رغم مخالفت هاي آشکار نهادهاي قدرت در دانشگاه کلمبيا سخنراني کردند و کسي نتوانست از سخنراني ايشان در محيط علمي جلوگيري کند. ايشان با تيزهوشي خود را در آنجا معلم دانشگاه معرفي کردند و نفوذ لابي هاي قدرت را در دانشگاه نفي کردند. براي اعضاي هيات آکادمي نيز ديداري با دانشجويان پيش بيني شده بود. در اين ديدار قرار بود اعضاي هيات با اساتيد هيات علمي دانشگاه ديدار کنند، فيلم هاي برگزيده دانشجويان را ببينند و با آنها درباره سينما گفت وگو کنند. برنامه ريزي براي برگزاري اين ديدار در مهم ترين دانشکده سينمايي کشور به رغم موافقت اوليه، عملاً متوقف شد. دانشکده دوم و سوم هم در فاصله چند ساعت مانده به برگزاري جلسه با بي نزاکتي جلسه را لغو کردند. معلوم شد استقلال دانشگاه خوب است اما براي همسايه. از اين رو بود که در نامه يي به دانشکده اول و دوم از ادامه همکاري عذرخواهي کردم.

6- خدا ما را از آفت سياست مصون دارد.

فرهاد توحیدی