سایت خانه سینما گزارشی بر جوایز بازیگری جشنواره فیلم فجر و جشن سینمای ایران را انجام داده است

 علاقه مندان سینمای ایران در حد فاصل بین برگزاری جشنواره فیلم فجر و جشن سینمای ایران همیشه یک سوال در ذهنشان بوجود می آید و آن هم این است که چه تفاوتی بین جوایز این دو جشن مهم سینمایی کشورمان وجود دارد. در بسیاری از موارد دیده شده است که فیلمی در جشنواره فجر به شدت مورد توجه قرار می گیرد اما در هنگام اعلام نام نامزدهای جشن سینما، حتی نامی از آن در بین نامزدها نیز دیده نمی شود و برعکس این موضوع نیز دیده شده است و حتی در چندین مورد اتفاق نظر عجیبی بین دریافت کنندگان سیمرغ بلورین فجر و تندیس زرین شایستگی سینمای ایران وجود دارد.
اتفاقا این نوع مقایسه ها در چند دوره اخیر برگزاری جشن سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر بیش از گذشته شده و موجب شده تا بسیاری از روزنامه نگاران و سینماگرانی معتقد شوند نحوه داوری جشن سینما بسیار تخصصی تر از جشنواره فیلم فجر است و به بالاتر بودن عیار تندیس شایستگی نسبت به سیمرغ بلورین رای دهند.
اما در این قضاوت ها و بررسی ها باید این نکته را مد نظر داشت که معمولا جشن سینمای ایران پس از پایان جشنواره فیلم فجر و با یک فاصله حدود 8 ماهه و در روز ملی سینما برگزار می شود یعنی بسیاری از فیلم هایی که از گردونه رقابتی فجر باز می مانند اتفاقا در جشن سینمای ایران امکان نمایش و بررسی می یابند و نخستین تفاوت این دو جشن در همین نکته است.دیگر انکه پاره ای ممیزی های جشنواره فیلم فجر بر روند پذیرش و حضور  در جشن سینمای ایران بی تاثیر است. تفاوتی که در سال های اخیر به دفعات شاهد آن بوده ایم و برخی از فیلم هایی که به نام ممیزی از نمایش و داوری در جشنواره فیلم فجر کنار گذاشته شده اند در جشن سینمای ایران جایزه دریافت کرده اند.
 
به همین مناسبت در این گزارش قصد داریم نگاهی به جوایز اهدا شده در بخش بازیگری جشن سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر در چهار دوره اخیر داشته باشیم.

برای شروع این مقایسه تطبیقی می توانیم از جشن دهم سینمای ایران با بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر آغاز کنیم. جایی که برخی از جوایز اهدایی در این دو جشنواره به شدت با یکدیگر همخوانی داشتند و در برخی موارد دیگر تفاوت های زیادی را شاهد بودیم اما در بحث بازیگری که موضوع این گزارش جشنواره بیست چهارم فجر پرویز پرستویی (به نام پدر) و هدیه تهرانی (چهارشنبه سوری) را به عنوان بهترین بازیگران مرد و زن خود معرفی کرد و دهمین جشن سینمای ایران در این بخش رضا کیانیان برای یک بوس کوچولو و هدیه تهرانی برای چهارشنبه سوری را برگزید. در بخش بازیگران نقش دوم نیز در فجر مهتاب نصیر پور (به نام پدر) و حمید لولایی (چند می‌گیری گریه کنی؟) سیمرغ گرفتند و تندیس شایستگی جشن سینمای ایران نیز به ترتیب به بیژن امکانیان برای( تقاطع) و به طور مشترک به پانته آ بهرام و ترانه علیدوستی برای (چهارشنبه سوری) اهدا شد، و در واقع تنها نقطه مشترک جوایز این دو جشن انتخاب هدیه تهرانی به عنوان بهترین بازیگر زن بود.

اما به لحاظ تاریخی یازدهمین «جشن سینمای ایران» با جشنواره بیست و پنجم فیلم فجر مطابقت زمانی دارد.
در جشن یازدهم سینمای ایران بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به صابر ابر برای فیلم  (مینای شهر خاموش)،تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل زن به سیما تیرانداز برای (فیلم  پاداش سکوت)،تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن به باران کوثری برای فیلم  (خون‌بازی)، تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد به مرحوم خسرو شکیبایی برای فیلم (اتوبوس شب) اهدا شد و در سوی مقابل بهرام رادان برای (سنتوری) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد، سیمرغی که رادان پس از دریافتش آنرا روی زمین گذاشت و به نوعی به عدم انتخاب سنتوری و مهرجویی به عنوان بهترین فیلم و کارگردان اعتراض کرد. البته مرحوم خسرو شکیبایی نیز برای اتوبوس شب دیپلم افتخار گرفت و از عزت الله انتظامی نیز برای بازی در مینای شهر خاموش تقدیر شد. اما همانند دوره قبل داوران جشن سینمای ایران و جشنواره فجر در بخش بهترین بازیگر زن هم عقیده بودند و فجر نیز سیمرغ خود را به باران کوثری برای خون بازی و روز سوم داد. افشین هاشمی برای پا برهنه در بهشت و پانته‌آ بهرام  برای بچه‌های ابدی نیز بهترین بازیگر مرد و زن نقش دوم شدند.
جشن دوازدهم سینمای ایران اولین جشنی بود که سینمای ایران بدون خسرو شکیبایی سپری کرد و برای دومین سال متوالی برای بازی در( ستاره بود) تندیس شایستگی بهترین بازیگر مرد به این بازیگر فقید سینمای کشورمان اهدا شد. تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن به گوهرخیراندیش برای فیلم (دعوت)،تندیس بهترین  بازیگر نقش مکمل مرد به بابک حمیدیان برای فیلم ( ریسمان باز) و تندیس بهترین  بازیگر نقش مکمل زن به  مهتاب نصیرپور دیگر جوایز بخش بازیگری جشن دوازدهم بودند. اما در جشنواره بیست و ششم فیلم فجر نیز جوایز بازیگری به ترتیب به امین حیایی بهترین بازیگر مرد برای (شب)، هنگامه قاضیانی بهترین بازیگر زن برای (به همین سادگی)، مهتاب نصیرپور بازیگر نقش دوم زن برای (فرزند خاک) و محسن طنابنده بهترین بازیکر نقش دوم مرد( برای استشهادی برای خدا) اهدا شد و در واقع نقطه مشترک این دو جشن نیز اهدای جایزه نقش دوم زن به مهتاب نصیرپور بود.

اما تقریبا همه علاقه مندان به سینما ماجرای جشن سیزدهم سینمای ایران را می دانند، جشنی که به دلیل شرایط اجتماعی و التهاب های ناشی از اعلان نتایج انتخابات غیر رقابتی برگزار شد و تنها به سه نکوداشت بسنده و قرار شد در دوره بعد یعنی چهاردهمین جشن فیلم ها داوری شوند.
اما در جشنواره بیست و هفتم فیلم فجر شهاب حسینی برای (سوپراستار) و (درباره الی) بهترین بازیگر مرد، لیلا حاتمی برای (بی پولی) بهترین بازیگر زن، مهتاب کرامتی  برای (بیست) بهترین بازیگر نقش دوم زن و علیرضا خمسه برای (بیست) بهترین بازیگر نقش دوم مرد شناخته شدند. و این دوره شاید جزو معدود دفعاتی بود که در پایان جشنواره فجر همه از انتخاب های آن رضایت داشتند.

اما برگزاری چهاردهمین جشن سینمای ایران با بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر مطابقت زمانی دارد که جشنواره فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر بخش مکمل مرد خود را به مهدی فقیه برای فیلم «ملک سلیمان»،سیمرغ بلورین بهترین نقش مکمل زن را به شیرین یزدان‌بخش برای بازی در فیلم «لطفاً مزاحم نشوید»،سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را به محسن طنابنده برای بازی در دو فیلم (سنگ اول) و (هفت دقیقه تا پاییز) و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را به نگار جواهریان برای (طلا و مس) اهدا کرد. جوایزی که در بخش بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر مکمل مرد سر و صدای زیادی به پا کرد. اما عدم برگزاری جشن سیزدهم و رقابت کاندیداها این دوره با دوره چهاردهم عملا باعث شد تا درباره الی در همه موارد فاتح اصلی جشن چهاردهم سینمای ایران باشد به طوریکه در بخش بازیگری نیز جوایز بهترین بازیگر نقش اول زن به نگار جواهریان برای فیلم سینمایی «طلا و مس»،بهترین بازیگر نقش اول مرد به شهاب حسینی برای فیلم های «درباره الی» و «پرسه در مه»،بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به صابر ابر برای فیلم سینمایی «درباره الی» و بهترین بازیگر نقش مکمل زن به مریلا زارعی برای فیلم سینمایی «درباره الی» اهدا شد و البته وجه مشترک جشن چهاردهم با جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر دیده شدن بازی خوب نگار جواهریان در فیلم طلا و مس بود که هم سیمرغ بلورین و هم تندیس شایستگی را برایش به ارمغان آورد.

حالا پانزدهمین جشن سینمای ایران در حالی قرار است روز 25 شهریور ماه بهترین بازیگران خود را معرفی کند که 8 ماه قبل مهدی هاشمی برای بازی در «آقا یوسف» بهترین بازیگر مرد، ویشکا آسایش برای بازی در «ورود آقایان ممنوع» بهترین بازیگر زن، حامد بهداد برای بازی در «جرم» بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و مهناز افشار برای بازی در «سعادت آباد» بهترین بازیگر نقش مکمل زن به عنوان بهترین های بازیگری جشنواره بیست و نهم فیلم فجر شناخته شدند.اینک باید منتظر ماند و دید دیدگاه داوران تخصصی جشن سینمای ایران تا چه حد با داوران عمومی جشنواره فیلم فجر همخوانی داشته و یا متفاوت است؟