اخبار
| | گزارش نخستین روز هفته فیلم مستند برگزیده جشن سینمای ایران |
روابط عمومی خانه سینما گزارش روز نخست از هفته فیلم مستند را اعلام کرد؛ در اولین روز این نمایش ها پنج فیلم مستند در دو نوبت به نمایش در آمد.
در روز سه شنبه 1 آذرماه فیلم های «سرزمین من، جهان من» (سودابه مجاوری)، «تا باران بعدی» (مریم سپهری) و «چه شور بود دریاچه‌ی من» (حسن قهرمانی) «سالینجرخوانی در پارک شهر» (پیروز کلانتری) و «من ساکن سفرم» (میر احسان) که سه فیلم نخست به موضوعات محیط زیست و دغدغه‌ی حفاظت از آن اختصاص داشت به نمایش در آمد.
در ادامه نمایش فیلم ها ، نشست گفت‌وگو با سازندگان آثار که کارگردان‌های هر سه فیلم در آن حضور داشتند ادامه یافت
در ابتدای این نشست، مریم سپهری که با مستند «تا باران بعدی» به چند ماه آخر زندگی لوئیز فیروز (یک زن آمریکایی‌تبار ساکن ایران) پرداخته، گفت: «ایشان را دورادور می‌شناختم اما یکی از بستگان من که پزشک معالج ایشان بود و در ضمن، از علاقه‌ی من به پرورش اسب خبر داشت توصیه کرد به مزرعه‌ی خانم فیروز بروم و به صورت حضوری با ایشان ملاقات کردم؛ همین نکته باعث شد تا تصمیم گرفتم دربارهی ایشان یک فیلم مستند بسازم.»
سپهری که در فیلمش به معرفی لوئیز فیروز به عنوان احیاگر یک نژاد فراموش شده از اسب‌های کهن ایرانی پرداخته گفت :" ارتباط او با مردم روستایی که در آن زندگی می‌کرد و تاثیری که بر بچه‌های تنها مدرسه‌ی روستای محل اقامتش گذاشته بود مرا به بخش از زندگی او که برایم خیلی مهم و جذاب بود جلب کرد فضای زندگی خانم فیروز و نحوه زندگی و نگرشش به ایران برایم جذاب بود و قصدم این بود به زندگی خانم فیروز نزدیک و یک فیلم شخصی درباره ش بسازم. تا بفهمم دلیل او برای پنج دهه اقامت در ایران چه بود؟"
سپهری در ادامه با اشاره به مشکل رعایت برخی مسائل شخصی در تولید مستندهای پرتره گفت: «به نظر من بخش عمده‌ی این مشکل به مسائل فرهنگی برمی‌گردد و محافظه‌کاری‌ها و خودسانسوری‌هایی که کم‌وبیش همه‌ی ما با آن مواجهیم. اما خوش‌بختانه این مشکل در ارتباط با خانم لوئیز فیروز به دلیل ویژگی‌های تربیتی و فرهنگی خاص ایشان کم‌رنگ‌تر بود و همین نکته، کار مرا کمی راحت کرده بود.»
در بخش دیگری از این نشست، سودابه مجاوری با مستند «سرزمین من، جهان من» که به خطر و تهدید نابودی تالاب‌های استان گلستان پرداخته بود. وی با تاکید بر سفارشی بودن فیلم خود ادامه داد «فیلم‌هایی پیشین من تاریخی و فرهنگی بود. بر همین اساس ، سفارش ساخت این مستند برای من یک چالش بزرگ به حساب می‌آمد.»
سودابه مجاوری گفت : «دلم نمی‌خواست این فیلم را دقیقاً به همان شکلی که در ذهن سفارش‌دهنده (گروه دانش و اقتصاد شبکه‌ی یک سیما) قرار داشت بسازم. بنابراین به صورت مفصل دربارهی حفظ محیط زیست و تالاب‌های منطقه‌ای که باید دربارهی آن فیلم می‌ساختم تحقیق کردم تا راحت‌تر بتوانم آن را به سلیقه‌ی خودم نزدیک کنم.»
وی با اشاره به حضور دکتر عبدلی (متخصص محیط زیست آبی) به عنوان مشاور کارگردان در این پروژه گفت: «ایشان مدام نگران اطلاعات مورد نیاز فیلم بود و یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایش پرداختن به عوامل تخریب طبیعی تالاب‌های استان گلستان بود. بنابراین موارد مهم، اساسی و مورد توجه ایشان را فهرست کرده بودم تا مبادا در جریان ساخت فیلم آن‌ها را فراموش کنم.»
مجاوری با اشاره به نحوه‌ی تطبیق اطلاعات علمی و دغدغه‌های ذهنی خود گفت: «حضور زن‌ها در کنار تالاب (به مثابه سرزمین) و ارتباط آن‌ها با فلسفه‌ی وجودی آناهیتا (الهه‌ی آب) باعث شده بود برخلاف رویه‌ی سفارش، نحوه‌ی نگرش من به چنین موضوعی بیش‌تر شاعرانه باشد تا علمی.»
وی گفت: «این تالاب‌ها سرزمین واقعی ترکمنهاست که در آن زندگی و روزی خود را از آن به دست می‌آورند. در حالی که در سال‌های اخیر نه تنها اجازه‌ی ماهیگیری بلکه اجازه‌ی شکار سایر حیوانات هم از آن‌ها گرفته شده. در حقیقت حق استفاده از تالابی که جزو زندگی ترکمنهاست از آن‌ها سلب شده و در مقابل، راه‌اندازی استخرهای پرورش ماهی رشد چشم‌گیری داشته است.»
حسن قهرمانی، دیگر کارگردان حاضر در این نشست بود که به پرسش‌های حاضران پاسخ داد. او با مستند «چه شور بود دریاچه‌ی من» به تغییرات محسوس آب شور در دریاچه‌ی شورابیل پرداخت بود گفت: «من با این دریاچه زندگی کرده بودم و خاطرات فراوانی از آن داشتم. اما درست بعد از دوران دانشجویی‌ام وقتی به اردبیل برگشتم متوجه تغییراتی که در این دریاچه ایجاد شده بود شدم و تصمیم گرفتم دربارهی آن فیلم بسازم.»
قهرمانی با اشاره به تفاوت موجود در نسخه‌های 30 و 42 دقیقه‌ای این فیلم گفت: «دربارهی این دریاچه بحث‌های دیگری هم وجود دارد که بنا به مصلحت‌هایی در نسخه‌ی کوتاه شده‌ی فیلم وجود ندارد.
وی افزود: «در حقیقت می‌توانم بگویم تولید این فیلم هنوز کاملا به پایان نرسیده زیرا هنوز هم دارند کارهایی دربارهی آن انجام می‌دهند. شاید روزی برسد که این دریاچه به عنوان ماکت یک منطقه‌ی جنگی مورد استفاده قرار بگیرد!»
در بخش دوم از نخستین روز هفته‌ی فیلم مستند، «سالینجر خوانی در پارک شهر» ساخته‌ی پیروز کلانتری و «من ساکن سفرم» به کارگردانی احمد میراحسان به نمایش درآمد اما به دلیل غیبت و عدم حضور کلانتری و میراحسان، جلسه‌ی گفت‌وگو با سازندگان این آثار برگزار نشد.
یادآوری می شود هفته فیلم مستند برگزیدگان جشن سینمای ایران به همت انجمن مستندسازان سینمای ایران و با همکاری انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند براساس برنامه ی اعلام شده تا چهارم آذر ماه در تالار سیف اله داد (خانه سینما) بر پاست.
|