اخبار
| | گزارش سومین و چهارمین روز هفته فیلم مستند برگزیده جشن سینمای ایران |
گزارش سومین و چهارمین روز هفته‌ی فیلم مستند برگزیدگان پانزدهمین جشن سینمای ایران
در سومین روز برگزاری هفته‌ی فیلم مستند، فیلم‌های «مهرا» (حسن نقاشی)، «پنجره‌ی شرقی» (محسن رمضان‌زاده)، «معلم»، «فرشته‌ای روی شانه‌ی من» (آزاده بیزار گیتی)، «یک آن» (رایا نصیری)، «سلاطین خیابان‌‌ها» (پالیز خوشدل و زینب تبریزی) و «ده‌نمکی‌ها» (پگاه آهنگرانی) به نمایش گذاشته شد.
در میان آثار به نمایش درآمده در روز گذشته، فیلم «مهرا» به کارگردانی حسن نقاشی از جمله آثار منتخب پانزدهمین جشن سینمای ایران بود که پیش از این جایزه‌ی بهترین کارگردانی فیلم کوتاه مستند را به خود اختصاص داده بود. در بخش نخست برنامه‌ی روز گذشته ابتدا این فیلم در کنار «پنجره‌ی شرقی» (محسن رمضان‌زاده) به نمایش گذاشته شد و سپس در غیبت محسن رمضان‌زاده، حسن نقاشی در جلسه‌ی نشست با فیلم‌سازان حاضر شد و به پرسش‌‌های حاضران در جلسه پاسخ گفت.
حسن نقاشی در ادامه‌ی این نشست، با انتقاد از مدیران سازمان میراث فرهنگی و بی‌توجهی آن‌ها به ضرورت ساخت فیلم‌هایی مشابه «مهرا» گفت: «در حال حاضر یکی از عمده‌ترین مشکلات سینمای مستند مساله‌ی بودجه و سرمایه‌ی تولید فیلم است اما برای فیلم‌سازانی که در عرصه‌ی مستندهای تاریخی فعالیت می‌کنند دریافت مجوز تصویربرداری از بناهای تاریخی که توسط مدیران سازمان میراث فرهنگی صادر می‌شود از دریافت بودجه هم مهم‌تر و مشکل‌تر است!»
بخش بعدی سومین روز از این هفته‌ی فیلم، نمایش مستندهای «فرشته‌ای روی شانه‌ی من» (آزاده بیزار گیتی)، «یک آن» (رایا نصیری) و برگزاری جلسه‌ی دیدار با سازندگان این آثار بود که با وجود سرمای هوا و تعطیلات آخر هفته، استقبال چشم‌گیر علاقه‌مندان سینمای مستند را به همراه داشت.
در جلسه‌ی گفت‌وگو با فیلم‌سازان که سازندگان هر دو فیلم حضور داشتند آزاده بیزار گیتی که در فیلم خود به زندگی یک دختر جوان که بیمار کلیوی است پرداخته گفت : «تمام تلاشم این بود که با شخصیت اصلی ماجرا ارتباط عمیق برقرار کنم. بنابراین ساعت‌ها پای درد و دل و حرف‌های او می‌نشستم تا بتوانم او را بهتر بشناسم. پس از مدتی، رفاقت و اعتمادی میان ما به وجود آمد و فضایی به وجود آورد تا بتوانم به درونیات او رسوخ کنم و پای عواطف، خاطره‌ها و دیدگاه‌هایش بنشینم.»
وی گفت: «از آن‌جا که تحقیق و نگارش فیلم‌نامه به صورت هم‌زمان انجام می‌شد سعی می‌کردم بر اساس وجوه دراماتیک زندگی شخصیت اصلی داستان، نگارش فیلم‌نامه را پیش ببرم.
رایا نصیری، کارگردان مستند «یک آن» نیز در بخشی از این جلسه با اشاره به زمان طولانی فیلم خود گفت: «شاید ضرباهنگ این مستند کمی کُند به نظر برسد ولی لازم بود در طول فیلم، مکث‌هایی داشته باشم و ساختار کار این اجازه را به من داده بود.»
نصیری که در فیلم خود، ضمن بررسی موردی یک حادثه، به موضوع حساس خشونت در جامعه‌ی امروز ایران پرداخته در بخش دیگری از این نشست، با تشکر از کسانی که در تالار نمایش به صورت ایستاده «یک آن» را تماشا کرده بودند گفت: «این ماجرا را یکی از دوستانم که در بخش حوادث یکی از روزنامه‌های صبح کار می‌کند برای من تعریف کرد. کنجکاو شدم و تصمیم گرفتم هر طور شده درباره‌ی آن فیلم بسازم. این پروسه حدود سه سال و نیم زمان برد و در طول این مدت هیچ‌کس از تولید این فیلم حمایت نکرد.»
صحبت‌های مرتضی ندایی، تهیه‌کننده‌ی مجموعه‌ی «ما تنها نیستیم» که فیلم «فرشته‌ای روی شانه‌ی من» یکی از قسمت‌های آن به حساب می‌آید و هم‌چنین قدردانی از او در حاشیه‌ی این نشست، بخش دیگری از جلسه‌ی پرسش و پاسخ در روز گذشته بود. در این بخش، ندایی که در میان تماشاگران نشسته بود با اشاره به تاثیر تلویزیون بر سلیقه‌ی عموم مخاطبان گفت: «آن‌چه در طول سال‌های اخیر کمبود آن احساس می‌شود سینمایی است که تنها قدری مشاهده‌گر باشد و بتواند بدون ارائه‌ی قضاوت، حرف خود را در معرض دید و تماشای مخاطب قرار بدهد.»
در پایان این نشست، مرتضی ندایی، تهیه‌کننده‌ی مستند «فرشته‌ای روی شانه‌ی راست من» به روی صحنه فرا خوانده شد تا هدیه‌ی خود را از دست محمدرضا مقدسیان، رییس انجمن مستندسازان سینمای ایران دریافت کند.
گفتنی است در سومین و آخرین بخش از برنامه‌ی روز گذشته‌ی هفته‌ی فیلم مستند، فیلم‌های«سلاطین خیابان‌‌ها» (پالیز خوشدل و زینب تبریزی) و «ده‌نمکی‌ها» (پگاه آهنگرانی) به نمایش گذاشته شد. در انتهای این بخش، به احترام تماشاگرانی که در ازدحام تالار نمایش، ایستاده فیلم‌ها را تماشا کرده بودند از برگزاری نشست پرسش و پاسخ صرف‌نظر شد و فیلم‌سازان از علاقه‌مندانی که موفق به تماشای فیلم‌ها نشده بودند دعوت کردند تا در سانس دیگری فیلم‌ها را ببینند.).
گزارش چهارمین روز از هفته‌ی فیلم مستند
هفته‌ی فیلم مستند که به همت انجمن مستندسازان سینمای ایران در تالار سیف‌الله داد خانه سینما برگزار می‌شد شامگاه گذشته (جمعه) پس از نمایش شش اثر برگزیده و منتخب دیگر به کار خود پایان داد.
«سبز، سفید، سرخ» (سیدمحمدرضا هاشمیان)، «خلیج فارس» (اُرُد عطارپور)، «اتاق امن» (آیدا پناهنده و ارسلان امیری)، «خانه‌ی قمرخانم» (آیدا پناهنده)، «اصل کپی برابر اصل» (حمیده رضوی) و «پیر پسر» (مهدی باقری) از جمله آثاری بود که در سه سانس مختلف بر پرده‌ی تالار نمایش فیلم خانه‌ی سینما به نمایش گذاشته شد و با استقبال پیش‌بینی‌نشده‌ی علاقه‌مندان سینمای مستند مواجه شد.
در میان این مستندها «خلیج فارس» برنده‌ی جایزه‌ی بهترین پژوهش از پانزدهمین جشن سینمای ایران و «خانه‌ی قمرخانم» برنده‌ی بهترین کارگردانی فیلم بلند مستند، شاخص‌ترین آثار برگزیده‌ی جشن سینمای امسال به حساب می‌آمد.
در بخش نخست برنامه‌های دیروز، ابتدا فیلم‌های «سبز، سفید، سرخ» (سیدمحمدرضا هاشمیان) و «خلیج فارس» (اُرُد عطارپور) به نمایش درآمد و سپس جلسه‌ی گفت‌وگو با سازندگان این آثار برگزار شد.
در ابتدای این نشست سیدمحمدرضا هاشمیان ضمن تشکر از انجمن مستندسازان سینمای ایران و نمایش آثار برگزیده‌ی جشن سینما در جریان هفته‌ی فیلم مستند گفت: «سال گذشته زمانی که در جریان تحقیق برای یکی از فیلم‌ها به موزه‌ی ایران باستان رفته بودم با یک پرچم قدیمی و متعلق به ایران مواجه شدم که متعلق به قبل از ظهور اسلام بود. مشاهده‌ی این پرچم و سپس تحقیقات اولیه درباره‌ی آن مرا به فکر ساخت یک فیلم مستند درباره‌ی تاریخچه‌ی شکل‌گیری پرچم در ایران انداخت.»
هاشمیان گفت: «از آن‌جا که این موضوع از زوایای مختلفی برخوردار است ترجیح دادم من هم از زاویه‌های متفاوت آن را بررسی کنم و برداشت نهایی را به مخاطب واگذار کنم.»
در بخش دیگری از این جلسه، اُرُد عطارپور، کارگردان مستند «خلیج فارس» با اشاره به نمایش موفقیت‌آمیز این فیلم از تلویزیون گفت: «ساخت فیلم درباره‌ی نام خلیج فارس همیشه یکی از دغدغه‌های من بود و می‌دانستم برای رسیدن به هدفم باید از مسیری دشوار و پر پیچ و خم عبور کنم. از ابتدا می‌دانستم این فیلم به تحقیقاتی گسترده نیاز دارد و به همین دلیل تولید آن بیست و شش ماه زمان برد.»
بخش دوم از آخرین روز هفته‌ی فیلم مستند به نمایش مستندهای«اتاق امن» (آیدا پناهنده و ارسلان امیری) و «خانه‌ی قمرخانم» (آیدا پناهنده) اختصاص داشت اما به دلیل غیبت و عدم حضور سازندگان این آثار، نشست پرسش و پاسخ این دو فیلم برگزار نشد.
نمایش مستندهای «اصل کپی برابر اصل» (حمیده رضوی)، «پیر پسر» (مهدی باقری) و هم‌چنین برگزاری نشست با حضور سازندگان این دو اثر، پایان‌بخش برنامه‌های هفته‌ی فیلم مستند 24 بود.
در نشست گفت‌وگو با فیلم‌سازان که با حضور حمیده رضوی و مهدی باقری برگزار شد کتایون شهابی، تهیه‌کننده‌ی فیلم «پیر پسر» نیز به عنوان مهمان جلسه حضور داشت.
در ابتدای این بخش، حمیده رضوی در پاسخ به پرسشی مبنی بر دلیل انتخاب وی برای ساخت فیلمی از پشت صحنه‌ی «کپی برابر اصل» گفت: «شاید بهتر باشد این سوال را از کیارستمی بپرسید! اما از آن‌جا که هنگام تولید این فیلم در ایتالیا و در کنار گروه سازنده‌ی آن حضور داشتم دلم می‌خواست این تجربه را با علاقه‌مندان سینمای کیارستمی در میان بگذارم.»
رضوی افزود: «سینمای عباس کیارستمی سینمایی است که دوربین در آن Eye Level یا هم‌سطح با چشم آدم‌ها قرار می‌گیرد. تصمیم داشتم به گونه‌ای این موضوع جالب را در فیلم بگنجانم. زمانی که کیارستمی از من خواست تا هنگام مصاحبه، دوربین ضبط حوادث پشت صحنه را هم‌سطح چشم‌هایش قرار بدهم احساس کردم این بهترین موقعیت برای تشریح این ویژگی است.»
در بخش دیگری از این جلسه، مهدی باقری که در مستند «پیر پسر» به تشریح دیدگاه‌های خود درباره‌ی زندگی خانوادگی پرداخته گفت: «مستندهای «خود بیانگر» سال‌هاست در دنیا تولید می‌شود اما تولید این‌گونه فیلم‌ها در ایران سابقه چندانی ندارد. بنابراین در آینده و پس از تولید مستندهای «خود بیانگر» و مشابه این فیلم، به جمع‌بندی و تحلیل بهتری در این‌باره می‌توان رسید.»
وی با اشاره به جنبه‌های مختلف اخلاق‌گرایی در سینمای مستند گفت: «من در این فیلم، نقش منفی ماجرا را برعهده گرفتم تا بهتر بتوانم واکنش مخاطبان را دریابم. و از این زاویه، ارتباطی که آن‌ها با این فیلم برقرار کرده‌اند فراتر از انتظار من است.»
گفتنی است استقبال علاقه‌مندان سینمای مستند از برنامه‌ی نمایش‌های آخرین روز از هفته‌ی فیلم مستند و هم‌چنین نشست پرسش و پاسخ با سازندگان آثار به گونه‌ای بود که بسیاری از تماشاگران به صورت ایستاده، نمایش فیلم و جلسات گفت‌وگو را دنبال کردند.
هفته‌ی فیلم مستند از اول تا چهارم آذرماه برگزار شد و طی این مدت، بیست و چهار اثر برگزیده از تولیدات سینمای مستند امروز ایران به نمایش درآمد.
|