دومین نشست نقد و بررسی فیلم با "موضوع اسلام هراسی و ایران هراسی در رسانه های غرب" پس از نمایش فیلم 300 با حضور دکتر داوود هرمیداس باوند استاد برجسته روابط بین الملل  و کیوان کثیریان منتقد سینمای ایران برگزار شد.

دکتر باوند: به نام خداوند جان و خرد و با سپاسگزاری از برگزارکنندگان این تجمع هنری – علمی. در این سال ها درباره فیلم سینمایی 300 بحث ها و حدیث های فراوانی در خارج و داخل ایران صورت گرفته. بطور کلی تحریف حوادث تاریخی یک امر تازه ای نیست . بخصوص در جامعه ما ، ما با این نوع از تحریف تاریخی بیگانه نیستیم دو شیوه و رویکرد در تحریف تاریخی وجود دارد یکی تعارض با بخش واقعیت هایی از تاریخ که عده ای سعی می کنند آن را قیچی کنند و از اساس منکرآن واقعیت ها می شوند و این هم مختص دشمنان نیست بلکه عده ای در خود ایران نیز هم همین کار را می کنند و معتقدند اصلا جریان تاریخی سلسه مادها و هخامنشیان وجود نداشته اند و یاداشته و نافی وابستگی تاریخی ما می شوند. این فیلم هم این رویکرد را با نفی تاریخ هخامنشیان دنبال کرده است .
رویکرد دوم هم این است که در برابر بخش از تاریخی نوعی شیفتگی و مبالغه در ارادت ورزی وجود دارد که همین فیلم 300 این رویکرد دوم را هم به خدمت گرفته است در ستایش هر آنچه به یونان باستان مربوط می شود به این ترتیب فیلم 300 هم به نفی و تحریف تاریخی که مورد علاقه اش نبوده (درباره هخامنشیان) پرداخته و هم به ستایش مبالغه آمیز از فرهنگ اسپارتی ها و یونانی یان که مادر تمدن غرب تلقی می شود روی آورده است.
من معتقدم همانطور که در محافل آکادمیک رویه بی طرفی باید رعایت شود حتماً باید در تولیدات هنری هم این بی طرفی رعایت شود به ویژه آن هنگام که فیلم یک دوره تاریخی راروایت می کند

-ما اگر دقت کنیم پوشش ایرانیان هخامنشی بر نقش برجسته های تخت جمشید هنوز پایاست اما پوششی که در فیلم از خشایار شاه ترسیم می کند هیچ نسبتی با واقعیت تاریخی ندارد در این فیلم کوشیده اند از او ریاست یک قبیله آدمخوار را تصویر کنند.
-نکته دیگر کمیت سپاهیان است که در این فیلم بیان می شود مورخان دوران باستان در بیان عدد و ارقام توجه و دقت کافی که ما امروزه داریم را بخرج نمی دادند و مثلا می گفتند سپاه ایران 1 میلیون نفر یا 2 میلیون نفر بوده واین  برای انت که جایگاه رویاروئی خودشان را ارج بگذارند و مهم جلوه دهند حال آنکه لشگر کشی  و اردو کشی 1 یا 2 میلیون نفر با چارپایان نیازمند تدارکات وسیعی است که امکان تغذیه و استراحت این سپاه امری بسیار دشوار است و این مقدار سپاه در هر جا وارد شوند قحطی به بار می آورند.
-اگر توجه کرده باشیم در این فیلم لشگر پارسی را در هم و برهم و آشفته به تصویر می کشد حال آنکه امپراطوری هخامنشی شهرت جهانی اش به مدیریت سیاسی و تقسیم بندی کشوری برای انتظام بهتر ساختار تشکیلاتی بوده است و چنین امپراطوری که از مدیترانه تا سند را اداره می کرده است حتما شایستگی بهتری برای آرایش نظامی و چیدمان سپاهیانش بکار می گرفته است.
اینها همان نوع تحریف از حذف تاریخی است که به آن علاقه نداریم و با آن دشمن هستیم و این کار مغایر رعایت بی طرفی در بیان یک واقعه تاریخی است.
عین این رویکرد را در دولت ازبکستان امروزین هم می بینیم آنها تاریخ خودشان را پس از سلسه سامانیان مطرح می کنند و دوران ایر ان باستان را بطور کلی نفی می کنند.

کثیریان: آقای دکتر آیا ما مستندات تاریخی در دست داریم که د راین دره چنین اتفاقی افتاده باشد و این کمیت های چطوری بوده است؟

دکتر باوند: ما اطلاعاتمان چه در مورد مادها و چه در مورد هخامنشیان کم و بیش مستند تاریخی است و البته فراموش نکنیم تاریخ را غربیان نوشته اند. اما در مورد اشکانیان به آن دلیلی که ساسانیان اصرار بر محور آثار آنان داشتند چیز زیادی در دسترس مان نیست دوران اشکانی بزرگترین و طولانی ترین سلسه باستانی ایران است و نزدیک به 500 سال ایران را با تساهل و تسامح و سازگاری با همه مذاهب و آیین ها اداره کردند.شاهنامه فردوسی تاریخ دوران ایران باستان است و در آن اشعار از دوران اشکانی صرفا در یک شعر با عناوین از کیانیان و پیشدادیان سخن گفته است.
آگاهی تاریخی ما از تاریخ باستانمان پس از شاهنامه به اواخر قرن 19 میلادی و باستان شناسی غربیان باز می گردد.
ناسیونالیسم ایرانی از دوران مشروطیت آغاز شد برخلاف آنچه رایج است از زمان رضا شاه پهلوی شروع نشد بلکه در آن زمان فراگیر شد.
-نکته بعدی در فیلم اینکه خشایارشاه می گوید من خدا هستم . همانطور که آگاهیم ایرانیان زرتشتی بودند و آنها اهورا مزدا را خدا می دانند و مکتوبات کتیبه های تخت جمشید موجود است البته ایرانیان پیشتر از آن تاریخ پیرو میترائیسم.

 کیوان کثیریان : و البته فیلم برعکس یونانیان بت پرست را نمائی از گفتگو و نیایش با خدای یکتا (اوراکل) یکتا پرست جلوه داده است.

دکتر باوند: بله کلام شما درست است اما و نکته اشتباه چهارم این فیلم مسئله برده داری را به ایرانیان نسبت می دهد در صورتی که نکته افتخار آمیز ایرانیان اینکه در ایران برده داری نبوده و به عکس در یونان باستان طبقه بردگان بوده است البته در ایران نظام طبقانی بوده اما هیچگاه برده داری وجود نداشته است .
یعنی این فیلم سعی کرده به طرف یونانی ارج و ارزش بدهد و برعکس با تحریف تاریخ کوشیده است ایرانیان را برده دار معرفی کند.
-در گذشته معابر را برای دفاع بهتر تنگ می ساختند الان اگر به کوچه های شهرهای قدیمی جهان بنگرید عرض معابر به اندازه 1 یا 2 اسب سوار است و البته که مدافع در این شرایط تلفات کمتری می دهد و مهاجم و ضعیف مطلوبی ندارد.
در این فیلم ایرانیان را  اقوامی ناتمدن جلوه داده اند در حالی که سپاهیان ایران در زمان هوخشتره (سکزارس) پادشاه ماد قبل از هخامنشیان آرایش نظامی داشته اند یعنی نیروها را براساس نوع اسلحه طبقه بندی کرده، پیاده نظام ، سواره نظام سنگین اسلحه، سواره نظام سبک اسلحه،  ارابه رانان که با اینکار آشوری ها را شکست داده انگاه بابلی ها دو قبیله اسرائیلی را به اسارت می گیرد و بقیه بنی اسرائیل که از این جنگ رهای بخش نجات می یابند و  که به سهم مادها می رسد در اصفهان و همدان مستقر می شوند.
حال می بینیم در کشوری که موفقیت ش در چارچوب ساختار تشکیلاتی سیاسی و نظامی است در این فیلم مثل افریقائی غیر متمدن نیمه عریان هو هو می کنند و این خلاف واقعیت تاریخی است.
-کوروش که لقب بزرگ در دائر المعارف های جهان گرفته است ناشی از این است که اولین بیانیه حقوق بشر در معنای آن روز صادر کرده است در گذشته  حقوق به جوامع داده می شده و نه به افراد به این معنا کوروش بزرگ است. امروز ه حقوق بشر جنبه تفردی دارد.ایرانیان آنر وزگار در  هم زیستی فرهنگی ، آزادی مذهبی، قبول دیگر نژادی داشته اند حال آنکه  یونانیان غیر خود را بربر می خوانند حتی آتنی ها مقدونیه را بربر می دانستن اما بعد از فتوحات فلیپ بربر، صلاح آن دانسته شد که مقدونیه ای ها هم یونانی تلقی شوند و دولت شکل یافته آنها میراث یونان دانسته شود .
 برخلاف آتن، اسپارت یک جامعه کاملا توتالیتر و میلیتاریزه بوده است شما غیر ممکن است در اسپارت رواقیون ،‌افلاطون یا ارسطو پیدا کنید . اسپارت ها یک زندگی دولتمدار و نظامی گری سخت را شاهد بودند
 اصطلاح اسپارتین لایف اصطلاح جهانی است و معرف زندگی منضبط و خشک نظامی است نوزادی که در اسپارت متولد می شد اگر ناقص بود در کوره مذاب می انداختند بچه ای که سالم بود پس از چهارسالگی از از مادر جدا شده و از نظر نظامی و ورزشی آنها را در مدارسی تربیت می کردند تا سرباز مدافع تولید کنند این وضعیت اسپارت بوده است.

آتن یک جامعه بازرگانی بوده است و این بازرگانی عامل رشد جامعه باز شده است و آنجا دمکراتیک بوده اما اسپارتی ها دمکراتیک نبودند  اما در فیلم از دمکراسی اسپارتی ها صحبت کرده است که مغایر مستندات تاریخی است دمکراسی در آتن بوده ونه در اسپارت.
البته مولف فیلم قصدش ساختن فیلم جذاب برای مردم بوده است اما وقتی در قالب یک رویداد تاریخی بیان می کند باید انصاف و بی طرفی را حفظ می کرد بطور کلی غربیان چون خودشان را وارث تمدن یونان و رم می دانند یک نگاه شیفتگی به آنچه در تاریخ روم و یونان وجود داشته ، دارند و در مقابل طرف مقابل یونان و رم را منفی و منفور جلوه می دهند. عین همین کار را غرب با تولید فیلم اسکندر هم کرده است. همین نگاه  در اصول حقوقی شان هم پدیدار هست مثلا براساس ماده 28 دیوان داوری بین الملل اصول عمومی جوامع متمدن یکی از منابع داوری است یعنی امروزه هم جوامع غربی میراث خود را برتر از دیگر جوامع میداند بنابراین تحریف نفی دیگران و ستایش غلو آمیز از میراث و خودی و ارج و شیفتگی در برابر اسپارتی ها و آتنی ها  و رومیان در فیلم ها و مستنداتشان کاملا هویداست.
 البته این رویداد (نبرد) برای اسپارتی ها یک تراژادی و حماسه بزرگ و قابل احترام است.

کیوان کثیریان جناب دکتر راه پاسخ دادن به این نوع فیلم ها چیست؟ بالاخره این فیلم ساخته شده است
راهکار منطقی در برخورد با این فعالیت چیست؟ چرا ما فیلمی برای معرفی تاریخ مان تولید نکرده ایم
دکتر باوند:  وقتی خودمان درباره گذشته مان تردید ایجاد می کنیم از دیگران چه انتظاری داریم بقول ناصر خسرو از  ماست که بر ماست .
متاسفانه عده ای در جامعه خود ما بدشان نمی آید اینگونه تصاویر از گذشته ما نشان داده شود و البته نماد و نمود امروز ما می تواند پاسخگوی خوبی برای این افسانه های بیهوده باشد.

در پایان به مدت 45 دقیقه حاضران به گفتگو و طرح سوال با منتقدان این نمایش پرداختند.

لازم به ذکر است برنامه شنبه هفته آینده (8 خردادماه ) فیلم traitor  با حضور دکتر احمد نقیب زاده استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران و رضا درستکار منتقد سینما در خانه سینما برگزار خواهد شد.