ایلنا: نظرسنجی مردمی و کسب آرای مردمی در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر؛ امسال توسط خانه سینما انجام شد و نتیجه این کار اهدای سیمرغ مردمی به دو فیلم شیار 143 و خط ویژه شد. از همان ابتدا مشخص بود امکان دارد فشارهایی که به هیات انتخاب، داوری و دفتر جشنواره وارد می‌شود؛ به ستاد رای گیری مردمی نیز وارد شود و اگر پایمردی و استقلالی که پیشتر از خانه سینما سراغ داشتیم نبود؛ شاید این آرا نیز دچار مصلحت و تغییر می‌شد. با سیدمحسن هاشمی که با حکم محمدمهدی عسگرپور به عنوان مدیر اجرایی ستاد برگزاری آرای مردمی جشنواره فیلم فجر منصوب و این بخش را در جشنواره هدایت کرد، گفتگو کردیم.
*چگونه شد که رای گیری مردمی به خانه سینما واگذار شد؟
__ 10 آبان محمدمهدی عسگرپور به من اعلام کرد که این بخش قرار است توسط خانه سینما انجام شود من نیز بلافاصله موضوع را با سرکار خانم دکتر افسانه کمالی مشاور امور نظرسنجی درمیان گذاشتم و سرانجام به این نتیجه رسیدم که یک نظرسنجی درست وقتی انجام می‌شود که شرایط نظرسنجی برای همه‌ی متغییرهای نظرسنجی (فیلمها) مشابه باشد. یعنی باید شرایط نظرسنجی مردمی برای همه فیلمها در سه فاکتور تعداد، نوع سانس و از لحاظ توزیع جغرافیایی برابر باشد. البته قبل از آغاز جشنواره این ذهنیت وجود داشت که شرایط برای همه فیلمها مشابه خواهد بود ولی روز جمعه 11 بهمن ماه که جدول نمایش فیلمها بطور کامل روی وبسایت جشنواره قرار گرفت؛ تازه متوجه شدیم که همه فیلمها شرایط مشابه نمایشی را ندارند. برای همین برای روز یکشنبه دستورالعملی که شرایط مشابه را برای همه فیلمها فراهم می‌کرد را تنظیم کردیم و به همه همکاران ابلاغ کردیم که ارزیابی مردمی را براساس آن جدول نمایش عملی کنند.
* چگونه به جدول یکسان برای همه فیلمها رسیدید؟
__ بررسی کردیم هر فیلمی از 31 فیلم بخش مسابقه چه وضعیتی دارد آن وقت مخرج مشترک نمایش‌های ساعت‌های اولیه، ساعت‌های میانی و ساعت‌های پرمخاطب را استخراج کردیم و این گونه شد: دو نوبت نمایش زیر سانس ساعت 16 -6 نوبت نمایش بین 16 تا 20 و 5 نوبت نمایش بالای 20 هر فیلم نظرسنجی شود که هر فیلم حداکثر در مجموع 13 نوبت نظرسنجی شد.
* این اشکال از کجا ناشی شد که مجبور شدید برای نمایش‌ها قدرمشترک بگیرید؟
__ جشنواره قبلا اعلام کرده بود اگر فیلمی تا آخر آذرماه به دبیرخانه برای بازدید هیات انتخاب نرسد؛ در جدول قرار نمی‌گیرد اما حتما به مصالحی به این تصمیم وفادار نماندند به همین دلیل تغیراتی در جدول بوجود آمد و جدول نمایش تعادل یکسانی برای همه‌ی فیلمها پیدا نکرد. مثلا برخی فیلمها تا 11 سانس از ساعت بیست و بالاتر داشتند و برخی دیگر حداکثر 5 سانس بالای ساعت بیست داشتند و نبود توازن بر نظرسنجی تاثیر مخرب می‌گذاشت.
* آیا فشاری هم از طرف دفتر جشنواره بر شما وارد شده بود؟
__ خوشبختانه نه. زیرا خانه سینما از ابتدا که در 14 آبان در جلسه‌ای با دبیر و شورای برگزاری تشکیل شده بود؛ معین کرده بود که نظرسنجی بطور کامل به خانه سینما واگذار شود به طور مشخص خانه سینما تاکید کرد برنامه‌ریزی و اجرا کاملا زیرنظر و توسط خانه سینما و با هدایت مدیرعامل خانه انجام می‌شود.
* سال‌های قبل در زمان اعلان برترین‌های مردمی بعضی فیلمها از اول جشنواره حضور داشتند و یک روز در صدر جدول بودند و روز دیگر در رده سوم بودند اما امسال یک فیلم روزی در صدر جدول بود اما ناگهان روز بعد حذف می‌شد. دلیل آن چه بود؟
__ هر سال آرای نظرسنجی مردمی روزانه و با 5 فیلم اعلام می‌شد اما امسال به جز روز پایانی فقط 3 فیلم را روزانه اعلام می‌کردیم زیرا مشاور آمار ما هشدار داده بود که اعلام آمار روزانه بیش از سه گزینه بر رفتار تماشاگران تاثیر می‌گذارد. بر همین اساس ما فقط روز آخر پنج فیلم برتر را اعلان کردیم. اما درخصوص اینکه چرا رای مردمی از روز اول اعلان نشد باید بگویم دبیر جشنواره و مدیرعامل خانه سینما توافق کردند تا روز چهارم که همه فیلمها به نمایش درمی‌آیند آمار فیلم‌های برتر اعلام نشود تا سوءتفاهم برای دیرآمدگان پیش نیاید. سوگ‌مندانه اما همین کار نتیجه عکس داد و سوءتفاهم ایجاد شد مثلا فیلم عصبانی نسیتم در روز چهارم با یک نوبت اکران در صدر نشست و بعد در روز بعد که اکران‌های بیشتری داشت و فیلم‌های جدیدتری هم به میدان آمدند در رده چهارم نشست و چون ما تا سه رتبه فیلم را بیشتر اعلام نمی‌کردیم این سوءتفاهم ایجاد شد که دستوری آمده است تا این فیلم حذف شود درحالیکه براساس آمار در روز اول تا سوم و نیز روز پنجم این فیلم "قصه‌ها" بود که در صدر بود. روز ششم فیلم شیار 143، اول شد و فیلم عصبانی نیستم پنجم شد. بنظر من اگر براساس همان آیین‌نامه که ده روز پیش از شروع جشنواره اعلام کردیم، از روز اول نتایج فیلمها اعلام می‌شد این سوءتفاهم بوجود نمی‌آمد. البته ما اطلاعات هر فیلم را در اختیار تهیه‌کننده قرار می‌دادیم و 9 تهیه‌کننده بطور مرتب با ما تماس می‌گرفتند و اطلاعات اقبال مردم به فیلم‌هایشان را از ما می‌گرفتند.
* شنیده شده در طول جشنواره بعضی سازمان‌ها و نهادها بلیت‌های یک فیلم را گروهی خریده بودند تا از فیلم موردنظرشان حمایت کنند؟
__ در گزارش‌هایی که به ما هم داده بودند برای دو فیلم این اتفاق افتاده بود اما به دلیل اینکه گیشه از دایره اختیارات و مسئولیت ما خارج بود فقط کاری که توانستیم بکنیم این بود که ناظران بیانیه دادند و نگرانی خود را از این موضوع اعلام کردند. یک نکته را باید عرض کنم که همکاران من بر سر صندوق‌های رای گیری 3 نکته را دقیقا بررسی می‌کردند اول اصالت بلیط دوم تناسب بلیت‌ها با ظرفیت اسمی و رسمی سینما و سوم روز و سانس و سینمای بلیت.
* چرا در روز اخر22 بهمن فیلم خط ویژه ارزیابی شد؟
__ سه فیلم "انارهای نارس"،"خط ویژه" و" امروز" یک نوبت ارزیابی سانس‌های ساعت 16 شان باقی مانده بود و ما باید حتما دو سانس زیر 16 را نظرسنجی می‌کردیم به همین دلیل یک سانس ارزیابی این سه فیلم به روز 22 بهمن افتاده بود.
* چه تعداد رای اخذ شد؟
__ در طول 409 نوبت نظرسنجی بالای 72279 (هفتاد دو دوهزار و دویست و هفتاد ونه) رای شمارش و به گمانم کل ظرفیت رای 117 هزار بود. من اینجا وظیفه دارم از همراهی مدیران سینما های مردمی و همکاران شان که برخورد خوب و مسئولانه‌ای با نظرسنجی و همکارانم داشتند؛ تشکر کنم. نظرسنجی از ساعت 14 هر روز آغاز و تا ساعت 1 بامداد روز بعد طول می‌کشید و از نیمه شب نیز تا 5 صبح نیز کار بررسی و جمع بندی انجام می‌شد.
* علت استقبال مردم در این دوره چه بود؟
__ به نظر من؛ علت این استقبال چهار مولفه بود: 1) فضای امیدوارانه جامعه پس از انتخابات 2) اعتبار خانه سینما به عنوان محلی مستقل 3) تیزر خوبی که همکارانم ساخته بودند 4) ودعوت مبلغانه اعضای ستاد رای تماشاگران برای ترغیب مردم به رای دادن.
* بین دو فیلم شیار 143و خط ویژه چه مقدار فاصله بود؟
__ یک صدم درصد فاصله بود. البته خط ویژه تعداد رای اصلا نپسندیدم کمتری داشت اما شیار 143 تعداد آرای بسیار پسندیدمش بیشتر از همه بود و براساس اعلان مشاور آمار ستاد تا دو درصد اختلاف با نگاه انسانی هر دو شایسته و سزاوار دریافت سیمرغ شدند.
* اگر نظرسنجی بین همه فیلمها انجام می‌شد آرای جامع‌تر و کامل‌تری بدست نمی‌آمد زیرا مثلا بعضی فیلمها مانند خانه پدری یا زندگی خصوص آقای محمودی و بانو هم معتقدند اگر فلیمشان در نظرسنجی شرکت می‌کرد آرای خوبی بدست می‌اورد؟
__ برگزارکننده جشنواره فیلم فجر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و آنها براساس مقررات مشخص کرده بودند که بخش مسابقه سودای سیمرغ باید نظرسنجی مردمی شود البته اگر قرار بود همه فیلمها نظرسنجی شوند؛ تعداد بیشتری از افراد نیاز بود و بودجه بیشتری می‌طلبید. البته پیشنهاد اولیه ما به دبیرخانه جشنواره رای گیری الکترونیک بود که با اطاله برسی‌ها به امسال وصال نداد. امیدواریم برای سال بعد که دبیر جشنواره هم از هم الان معلوم است بحث رای گیری الکترونیک عملیاتی شود.
* گفته می‌شود تعدادی از سالن‌های سینمایی از نظرسنجی حذف شدند؟
__ کلا ما در دو سینمای جوان و راگا نظرسنجی نکردیم. بقیه سینماها نظرسنجی وجود داشت البته در همه سینماها رای گیری یکسان نبود. ما 5 سینما را برای همه فیلمها ثابت کرده بودیم در سینماهای ملت، آزادی، استقلال، فلسطین، فرهنگ برای همه فیلمها نظرسنجی انجام شد. البته خانه سینما پیشتر اعلان کرده بود که مسئولیت نظرسنجی 15 سینما را خواهد داشت اما هجده سینما نظرسنجی شد.
* شنیده شد که چند صندوق را باطل کرده‌اید؟
__ نه صحت ندارد. در دو نوبت نمایش دو فیلم برگه‌های رای به صورت دسته‌ای به صندوق‌ها واریز شده بودند که همکارانم گزارش کردند. ما آن دسته‌ها را که مشابه هم تا خورده بود کنار گذاشتیم اما چون آن دو فیلم رده‌های پایین‌تر از دوازدهم و هفدهم را به خود اختصاص داده بودند؛ چندان مسئله را جدی نگرفتیم.
* آیا می‌شود نتیجه‌ای که کسب شده را به عنوان جز از کل درنظر گرفت و وضعیت اکران فیلمها در سال آینده را پیش‌بینی کرد؟
__ سابقه نظرسنجی‌های جشنواره فیلم فجر نشان داده است که هفت فیلم اول فروش خوبی خواهند داشت اما به این مفهوم نیست که فیلم‌هایی که رده‌های پایین‌تری هستند؛ نمی‌فروشند اما معرف این هست که این هفت فیلم خوب می‌فروشند.
* نظرسنجی‌ها که به صورت پرسشنامه‌ای توسط همکاران‌تان انجام شد؛ به کجا رسید؟
__ قصد خانه سنیما این بود که از این فرصت حضور مردم استفاده کند و یک چشم‌اندازی را برای مدیران سینمایی خانه سینما و سازمان سینمایی داشته باشد و پیش فرض طرح پرسش‌ها هم این بود که مردم با سینما قهر نکرده‌اند بلکه سینمای روز را می‌خواهند یعنی سینماهای (پردیس‌های) با امکانات مناسب، چند گزینه نمایش فیلم، با صدا و تصویر روزآمد و نیز نزدیک محل‌شان و البته فیلم‌هایی که در تلویزون نمی‌توانند ببینند را می‌خواهند. امیدوارم تا دو هفته دیگر نتایج استخراج و در اختیار مدیران قرار گیرد.
خبرگزاری ایلنا: